W Polsce, aby zostać farmaceutą, należy ukończyć szkołę średnią i zdać maturę z wynikiem, który gwarantuje dostanie się na studia wyższe na kierunku farmacja. Studia farmaceutyczne trwają 5,5 roku (ostatnie pół roku poświęcone jest na praktykę zawodową w aptece – szpitalnej lub ogólnodostępnej). Po pozytywnie zaliczonej praktyce zawodowej absolwent otrzymuje PWZ (prawo wykonywania zawodu). Co jednak z osobami, które ukończyły studia za granicą i chciałyby pracować w Polsce? Tutaj sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana.

Absolwenci państw Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) nie powinni mieć trudności z rejestracją, gdyż dyplom ukończenia studiów jest uznawany jako równoważny z polskim. Komplikacje pojawiają się wtedy, kiedy osoby ubiegające się o pracę w Polsce ukończyły studia farmaceutyczne w krajach nienależących do EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego), na przykład na Ukrainie, Białorusi, w Rosji, Mołdawii, Bośni i Hercegowinie, Macedonii, Albanii czy USA. Pytania pochodzą od farmaceutów z całego świata. Niestety Polska nie posiada jeszcze jasnych wytycznych na ten temat.
Naczelna Izba Aptekarska wystosowała komunikat na stronie, w którym można przeczytać, że nostryfikacją dyplomu farmaceuty zajmują się Wydziały Farmaceutyczne Uczelni Wyższych w Polsce. Oznacza to, że każda Uczelnia Medyczna i każdy Wydział Farmaceutyczny posiada własne rozporządzenia i kroki odnośnie nostryfikacji dyplomu. Po przejściu przez wszystkie te etapy i otrzymaniu pozytywnej decyzji ze strony uczelni, należy skierować się do Naczelnej Rady Aptekarskiej, w celu wyznaczenia terminu egzaminu ze znajomości języka polskiego w mowie i piśmie. Dopiero po pomyślnym zdaniu egzaminu, Okręgowa Rada Aptekarska wydaje prawo wykonywania zawodu.

Przykładowo, na Wydziale Farmaceutycznym Collegium Medicum UMK w Toruniu należy złożyć wymienione niżej dokumenty:
– wniosek o wszczęcie postępowania nostryfikacyjnego,
– kopię dyplomu farmaceuty uzyskanego za granicą i oryginał tego dyplomu do wglądu,
– kopię świadectwa szkolnego lub świadectwa dojrzałości, które stanowiły podstawę do przyjęcia na studia farmaceutyczne,
– życiorys w języku polskim,
– oświadczenie kandydata, że posiadany dyplom nie był wcześniej przedmiotem procedury nostryfikacyjnej prowadzonej przez inną polską uczelnię,
– obszerne streszczenie pracy dyplomowej w języku polskim,
– legalizację dyplomu przez Konsula Rzeczpospolitej Polskiej urzędującego w państwie, w którym został uzyskany dyplom,
– dokumenty stwierdzające przebieg studiów, w szczególności indeks, arkusze ocen, suplement do dyplomu, pracę dyplomową,
– tłumaczenia na język polski przedłożonych dokumentów.

W przypadku stwierdzenia różnic w programie lub czasie trwania studiów Rada Wydziału może podjąć uchwałę o konieczności uzupełnienia przez kandydata zauważonych braków w formie:
– zdania brakujących egzaminów,
– zrealizowania pracy magisterskiej,
– odbycia 6 miesięcznej praktyki w aptece jako integralnej części studiów.

Problematyczne wydaje się to, iż reguły ubiegania się o nostryfikację dyplomu nie są identyczne w całym kraju.

Zupełnie inaczej wygląda to w krajach zachodnich, np. w Wielkiej Brytanii. Tam procedury ustalone są w sposób przejrzysty. Wytyczne różnią się od siebie w zależności od tego, czy farmaceuta ukończył studia w kraju należącym do EEA (Europejski Obszar Gospodarczy), czy też w kraju, który znajduje się poza tym obszarem.

Jeśli chodzi o absolwentów państw wyłączonych z EEA, to można wyróżnić cztery najważniejsze etapy ubiegania się o pozwolenie wykonywania zawodu:
– ukończenie kursu OSPAP (Overseas Pharmacists Assessment Programme)
– zdanie egzaminu językowego, który poświadczy umiejętności językowe w mowie i piśmie (preferowany jest IELTS, z wynikiem co najmniej 7/9 punktów z każdej części testu – co oznacza umiejętności na poziomie C1)
– odbycie 52-tygodniowej praktyki zawodowej,
– zaliczenie egzaminu końcowego podczas rejestracji w GPhC (General Pharmaceutical Council).

Kurs OSPAP to nic innego niż program doskonalenia umiejętności na jednej z uczelni wyższych. Trwa on rok. Obejmuje zaliczenie konkretnych, wymaganych modułów, wyrównujących różnice w programie nauczania. Kurs należy zakończyć z oceną pozytywną. Następnie należy znaleźć miejsce do odbycia stażu (52-tygodniowej praktyki). Taki staż zazwyczaj jest płatny. Po ukończeniu stażu, należy przystąpić do egzaminów końcowych, które potwierdzą kwalifikacje zawodowe. Po pozytywnym zaliczeniu egzaminu, można wnioskować o rejestrację w GPhC. Należy pamiętać o tym, by zrobić to w ciągu czterech lat od rozpoczęcia kursu OSPAP.

W lutym Związek Zawodowy Pracowników Farmacji przedstawił swoją propozycję wytycznych odnośnie nostryfikacji, które obejmują:
– ukończenie programu oceny zagranicznych farmaceutów (przez uczelnie wyższą),
– 26 tygodniowe szkolenie poprzedzające rejestrację. Musi się ono odbyć w polskiej aptece i być zaliczone w stopniu satysfakcjonującym,
– ocenę rejestracji przez samorząd aptekarski z wynikiem pozytywnym.

Na ten moment kwestia nostryfikacji dyplomów podejmowana jest również podczas procedowania ustawy o zawodzie farmaceuty. Mamy nadzieję, że wytyczne, które powstaną, będą jasne, jednolite i umożliwią farmaceutom z całego świata pracę w Polsce.

Arkadia Ciepłuch
ZZPF